Baybayin

Kapag nagsusulat tayo sa Filipino, Bisaya, Kapampangan, o anu pa mang dialekto o lengwahe na ginagamit sa Pilipinas, ang ginagamit nating mga titik ay hango sa kanluran (English alphabet). Ngunit ano ang mga titik na ginamit bago pa man dumating ang impluwensiya ng mga kanlurang bansa?

Ang baybayin ay isa sa kakaunting systema ng pagsusulat na tumubo mula sa Timog Silangang Asia, ang iba ay galing sa Sumatra, Java, at Sulawesi. Katulad ng mga sistema ng pagsusulat sa mga bansang ito, abugida ren ang baybayin, na ang ibig sabihin ay kahit ano mang katinig ay awtomatikong sinusundan ng patinig na "a." Gumagamit ng mga marka, o kudlit, para masundan ang katinig ng iba pang patinig. 

Kapag ang kudlit ang nasa taas, ang kasunod na patinig ay "i". Kapag ang kudlit ay nasa baba, ang kasunod na patinig ay "u".

Baybayin

Sinasabing ang mga systema ng pagsusulat sa malaking bahagi ng Timog Silangang Asya ay hango sa Sanskrit na mula sa India.

Halimbawa ng lumang Sanskrit

Sinasabing inuukit sa tahol ng bamboo ang baybayin, at madalas ay mga maiikling sulat at paalala ang mga kasulatang inilalagay.

Nang dumating ang mga mananakop ay ikinagulat nila na may kakayahang magsulat at magbasa ang mga katutubo. Sa ngayon, wala pang malinaw na ebidensya sa kung gaano kalaking porsyento ng populasyon noon ang kayang makapagsulat at makapagbasa. Ngunit ginamit paren ng mga Kastila ang baybayin sa kanilang mga libro upang maintindihan ng mga katutubo. Ang Doctrina Christiana en lengua Espanola y Tagala (The Christian Doctrine in Spanish and Tagalog), ang unang librong inilimbag sa bansa, ay nakasulat sa Espanyol at sa Baybayin.

Doctrina Christiana

---

Mga larawan:

[1] http://www.creativeroots.org/wp-content/uploads/2010/02/baybayin_typography.jpg

[2] http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3f/Devimahatmya_Sanskrit_MS_Nepal_11c.jpg

[3] http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7c/DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg